ਪੰਜਾਬ — ਇਹ ਨਾਮ ਹੀ ਮਾਣ, ਸ਼ਾਨ ਤੇ ਹਿੰਮਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਗੱਲ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਹੋਵੇ, ਜੰਗਾਂ ਦੀ, ਗੁਰੁਆਂ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ — ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਬੇਮਿਸਾਲ ਹੈ। ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ — ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
ਆਓ, ਇਸ ਕਵਿਜ਼ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੀਏ ਅਤੇ ਵੇਖੀਏ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ।
🌾 ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਕਿਉਂ ਪਿਆ “ਪੰਜਾਬ”?
“ਪੰਜਾਬ” ਸ਼ਬਦ ਦੋ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲ ਕੇ ਬਣਿਆ ਹੈ — “ਪੰਜ” (ਮਤਲਬ ਪੰਜ) ਅਤੇ “ਆਬ” (ਮਤਲਬ ਪਾਣੀ)। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੋਇਆ “ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ”।
ਇਹ ਪੰਜ ਦਰਿਆ ਹਨ — ਬਿਆਸ, ਰਾਵੀ, ਸਤਲੁਜ, ਚਨਾਬ ਅਤੇ ਝੇਲਮ।
ਇਹ ਧਰਤੀ ਹਰ ਵੇਲੇ ਉਪਜਾਊ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਹੀ ਹੈ।
⚔️ ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਜਾਬ — ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਜੰਮ ਸਥਾਨ
ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ? ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਸਿੰਧੂ ਘਾਟੀ ਸਭਿਆਚਾਰ (Indus Valley Civilization), ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਹੀ ਜੰਮੀ ਸੀ।
ਹੜੱਪਾ, ਜੋ ਅੱਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਇਸ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕੇਂਦਰ ਸੀ। ਇੱਥੋਂ ਮਿਲੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਪੂਰਵਜ ਵਿਗਿਆਨ, ਕਲਾ ਤੇ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਬੇਮਿਸਾਲ ਸਨ।
🛕 ਵੇਦਕ ਯੁਗ ਤੇ ਆਰੰਭਕ ਰਾਜ
ਵੇਦਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਸਪਤ ਸਿੰਧੂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਛੋਟੇ ਰਾਜ ਤੇ ਜਨਪਦ ਬਣੇ — ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਕਤ, ਮਤਸ੍ਯ ਤੇ ਤ੍ਰਿਗਰਤ।
ਇਹ ਖੇਤਰ ਸਿੱਖਿਆ, ਯੋਗ, ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸੀ।
🧭 ਅਲੈਕਜ਼ੈਂਡਰ ਦਾ ਹਮਲਾ — ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਦੀ ਕਸੌਟੀ
ਸਾਲ 326 ਈਸਾ ਪੂਰਵ ‘ਚ ਯੂਨਾਨੀ ਸ਼ਾਸਕ ਅਲੈਕਜ਼ੈਂਡਰ ਮਹਾਨ (Sikandar-e-Azam) ਨੇ ਪੰਜਾਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ।
ਪਰ ਉਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਹੋਇਆ ਰਾਜਾ ਪੋਰਸ (Raja Puru) ਨਾਲ — ਜਿਸਨੇ ਹਿਫ਼ਾਸਿਸ ਦਰਿਆ (ਅੱਜ ਦਾ ਬਿਆਸ) ‘ਤੇ ਵੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ।
ਇਹ ਯੁੱਧ “Hydaspes Battle” ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਜਾ ਪੋਰਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।
👑 ਮੌਰਿਆ ਤੇ ਗੁਪਤ ਸਮਰਾਜ — ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮਹੱਤਵ
ਅਲੈਕਜ਼ੈਂਡਰ ਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਚੰਦਰਗੁਪਤ ਮੌਰਿਆ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆ ਗਿਆ।
ਉਸਨੇ ਤਖ਼ਤਪੋਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟੈਕਸਿਲਾ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਇਆ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ੋਕ ਮਹਾਨ ਨੇ ਇੱਥੇ ਬੌਧ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਲਈ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।
ਗੁਪਤ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੋਲ ਰਿਹਾ — ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ।
🕌 ਮੁਸਲਮਾਨ ਰਾਜ ਤੇ ਮਘਲ ਸ਼ਾਸਨ ਦਾ ਸਮਾਂ
11ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਮਹਮੂਦ ਗਜ਼ਨੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਗ਼ੌਰੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ।
ਇਸ ਨਾਲ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਹੋਇਆ।
ਫਿਰ ਆਏ ਮੁਘਲ ਸ਼ਾਸਕ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸੂਬਾ ਬਣਾਇਆ।
ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਲਾਹੌਰ, ਮੁਘਲ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਕਲਾ, ਸੰਗੀਤ ਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਣ ਗਿਆ।
🙏 ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਜਨਮ — ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਕ੍ਰਾਂਤੀ
15ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ “ਇਕ ਓੰਕਾਰ”, “ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ” ਤੇ “ਕਿਰਤ ਕਰੋ, ਨਾਮ ਜਪੋ, ਵੰਡ ਛਕੋ” ਸੀ।
ਇਹ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਆਰੰਭ ਸੀ — ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੇ ਆਧਿਆਤਮਿਕ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਬਾਅਦ ਦੇ ਗੁਰੂਆਂ — ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ, ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ ਸਾਹਿਬ ਜੀ, ਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ — ਨੇ ਇਸ ਧਰਮ ਨੂੰ ਸ਼ਕਤੀ, ਸ਼ਾਨ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣਾਇਆ।
🛡️ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ — 1699 ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਦਿਨ
13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1699 ਨੂੰ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਦਿਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹ ਸਿਰਫ ਧਾਰਮਿਕ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ਸੀ।
🐅 ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ — ਸ਼ੇਰ-ਏ-ਪੰਜਾਬ
18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਅਫ਼ਰਾਤਫ਼ਰੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਸਮਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਲਾਹੌਰ ਸੀ।
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਰਾਜ “ਸੁਵਰਨ ਯੁਗ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਜਿੱਥੇ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ ਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਮਿਲਕੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
💣 ਅੰਗਰੇਜ਼ ਰਾਜ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ
1849 ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।
ਪਰ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।
ਲਾਲਾ ਲਾਜਪਤ ਰਾਇ, ਭਗਤ ਸਿੰਘ, ਉਧਮ ਸਿੰਘ, ਤੇ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸਰਾਭਾ ਵਰਗੇ ਵੀਰ ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਖੂਨ ਦੇ ਦਿੱਤਾ।
ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਅੱਜ ਵੀ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਗੂੰਜਦੀਆਂ ਹਨ।
🇮🇳 1947 ਦੀ ਵੰਡ — ਦਰਦ ਤੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਆਜ਼ਾਦ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਦੋ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ —
ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ) ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ)।
ਇਹ ਵੰਡ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਦਰਦਨਾਕ ਪੰਨਾ ਹੈ।
ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਘਰ, ਪਰਿਵਾਰ ਤੇ ਜੀਵਨ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਹਿੰਮਤ ਨਾਲ ਦੁਬਾਰਾ ਖੜ੍ਹ ਹੋ ਕੇ ਨਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਿਆ।
🚜 ਨਵਾਂ ਪੰਜਾਬ — ਕਿਸਾਨੀ, ਉਦਯੋਗ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਕੇਂਦਰ
ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਕੀਤੀ।
ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ (Green Revolution) ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅੰਨਦਾਤਾ ਧਰਤੀ ਬਣਾਇਆ।
ਲੁਧਿਆਣਾ, ਜਲੰਧਰ, ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਉਦਯੋਗ ਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਬਣੇ।
🎭 ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਰੰਗ — ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰੂਹ
ਪੰਜਾਬ ਸਿਰਫ਼ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ — ਇਹ ਇੱਕ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਹੈ।
ਭੰਗੜਾ, ਗਿੱਧਾ, ਲੋਕ ਗੀਤ, ਤੇ ਵਿਆਹੀ ਰਸਮਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਹਨ।
ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੰਗੀਤ, ਫੋਕ ਕਲਾ, ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
🧩 Punjab History Quiz – ਆਓ ਆਪਣੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜਾਂਚੀਏ!
ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ — ਵੇਖੋ ਤੁਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਸਹੀ ਕਰਦੇ ਹੋ 👇
- “ਪੰਜਾਬ” ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਕੀ ਮਤਲਬ ਹੈ?
a) ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ
b) ਪੰਜ ਪਹਾੜਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦੀ ਧਰਤੀ - ਹੜੱਪਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਕਿੱਥੇ ਮਿਲੀ ਸੀ?
a) ਗੁਜਰਾਤ
b) ਪੰਜਾਬ
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਪੰਜਾਬ - ਅਲੈਕਜ਼ੈਂਡਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਿਸ ਰਾਜੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ?
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਰਾਜਾ ਪੋਰਸ - ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ?
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ - ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਕਦੋਂ ਸਥਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ?
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: 1699 ਈ. - ਸਿੱਖ ਸਮਰਾਜ ਦਾ ਸਥਾਪਕ ਕੌਣ ਸੀ?
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ - ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ਸੀ?
✅ ਸਹੀ ਉੱਤਰ: ਬੰਗਾ, ਲਾਇਲਪੁਰ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ)
🧠 ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਬਕ
- ਹਿੰਮਤ ਤੇ ਏਕਤਾ: ਪੰਜਾਬੀ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ।
- ਸਾਂਝ ਤੇ ਭਾਈਚਾਰਾ: ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਮਿਲਾਪ ਨਾਲ ਬਣੀ ਅਨੋਖੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਧਰਤੀ।
- ਕੁਰਬਾਨੀ ਤੇ ਸੇਵਾ: ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ।
- ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ: ਕਿਸਾਨੀ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅੰਨ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਬਣਾਇਆ।
🌟 ਅੱਜ ਦਾ ਪੰਜਾਬ — ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਭਵਿੱਖ ਵੱਲ ਅੱਗੇ
ਅੱਜ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਤਕਨੀਕ, ਸਿੱਖਿਆ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਰੂੜਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੇ — ਗੁਰਬਾਣੀ, ਮਾਟੀ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੂਹ ਵਿੱਚ ਹੈ।
📜 ਨਿਸ਼ਕਰਸ਼: ਆਪਣੀ ਮਿੱਟੀ ਨੂੰ ਜਾਣੋ, ਮਾਣੋ ਤੇ ਸੰਭਾਲੋ
ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਫ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ, ਸਾਡੇ ਹਰ ਘਰ, ਹਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਤੇ ਹਰ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਹੋ, ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਜਾਣਨਾ ਤੁਹਾਡਾ ਮਾਣ ਹੈ।
ਇਹ ਕਵਿਜ਼ ਸਿਰਫ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ — ਇਹ ਸਾਡੇ ਮੂਲਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਹੈ।
ਤਾਂ ਦੱਸੋ — ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ?
